خدمات غیرحضوری رکن مهم کارآمدی و بهره‌وری سازمان‌ها در دنیای امروز است. این خدمات در روزگاری که دسترسی به اینترنت و گوشی‌های هوشمند به سطح بالایی رسیده و از طرفی هزینه‌ها و مخاطرات رفت و آمد و مراجعه حضوری به بالاترین حد خود رسیده، یکی از واجبات سازمان‌هایی است که با مردم سر و کار دارند.
در میان تمام سازمان‌هایی که خدمات گسترده به مردم ارائه می‌دهند، شهرداری‌ها به دلیل گسترده بودن دامنه خدمات و ارتباط مستمر با مردم از مهم‌ترین ارگان‌ها در ارائه خدمات غیرحضوری هستند. اهمیت ارائه خدمات الکترونیک به مخاطبانی که به بهانه‌های مختلف با سیستم اداری شهرداری قم سر و کار دارند، موضوعی روشن است اما در این روزها که بیماری کرونا مخاطرات آمد و شدهای حضوری را بیشتر کرده این اهمیت دوچندان شده است.
شهرداری‌ها در حوزه‌های مختلفی مانند شهرسازی، خدمات شهری، عمران شهری، حمل و نقل و ترافیک و فرهنگی اجتماعی به مردم خدمات‌رسانی می‌کنند که در تمام این عرصه‌ها می‌توان فرایندهای غیرحضوری را طراحی و اجرا کرد که به راحتی و رضایت بیشتر مردم و کاهش ترافیک و کاهش تخلفات اداری منجر شود.
شهرداری قم در راستای بهبود و تسهیل خدمات‌رسانی به شهروندان، اقدام به ایجاد درگاه الکترونیکی «میزخدمت الکترونیکی» با عنوان «قمیار» برای ارایه خدمات مورد نیاز به صورت الکترونیکی نموده است. در این درگاه، خدمات مورد نیاز به صورتی ساده و مرحله به مرحله به همراه راهنمایی‌های مورد نیاز طراحی و پیاده‌سازی می‌گردد. «میزخدمت الکترونیکی» به شهروندان کمک می‌کند تا به شکلی آسان، خدمات مورد نیاز خود را دریافت نمایند.
مطابق با برنامه‌ریزی انجام شده، به تدریج تعدادی از خدمات که قابلیت ارایه به صورت الکترونیکی را دارند، در این سامانه به صورت الکترونیکی در اختیار شهروندان قرار خواهند گرفت و شهروندان می‌توانند از طریق ابزارهای ثبت درخواست مرحله به مرحله‌ای که در سامانه تعبیه شده است، بدون (یا با حداقل) مراجعه حضوری، خدمت (و یا مجوز) مورد نظر خود را دریافت کنند.
نکته مهم این است که نسخه تلفن همراه سامانه قمیار هم طراحی و اجرا شده و این سامانه به جز کارایی از طریق مرورگر وب (Web Browsers) در کامپیوترهای شخصی، تبلت‌ها و تلفن‌های همراه در اپلیکیشن اندروید هم ارائه شده است.
محسن رنجبر، معاون برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم با اشاره به اجرای طرح «میز خدمت الکترونیکی قمیار» در مجموعه شهرداری قم، افزود: قمیار سامانه‌ای است که در پرتال شهرداری قرار دارد و مردم با دسترسی به آن خدمات الکترونیک را از شهرداری دریافت می‌کنند.
رنجبر تصریح کرد: شهروندان می‌توانند به سایت شهرداری به آدرس www.qom.ir مراجعه کرده و پس از ثبت نام، با سیستم‌های موجود احراز هویت صورت می‌گیرد و پیامکی برای فرد ارسال میشود که می‌توانند از خدمات قمیار استفاده کنند.
یکی از عرصه‌هایی که سامانه قمیار می‌تواند در آن بسیار اثرگذار باشد، اقدام برای انجام مراحل ساخت و ساز است که به طور معمول رفت و آمدهای بسیاری به شهرداری‌های مناطق و شهرداری مرکز نیاز داشته و هزینه زیادی برای شهروندان ایجاد می‌کند. این درحالی است که ارائه خدمت در بستر سامانه قمیار که از سوی این معاونت آغاز شده بسیاری از این مشکلات را برطرف خواهد کرد.
معاون شهرسازی معماری شهردار قم نیز در این زمینه گفت: سامانه قمیار امکان ایجاد ۴۲ خدمت غیرحضوری در حیطه شهرسازی در شهر قم را ایجاد کرده است.
غلامرضا جان قربان در گفت‌وگو با شهرنیوز با اشاره به اینکه نخستین قدم‌های غیرحضوری کردن خدمات شهرسازی و معماری در سال ۸۳ انجام شد اظهار داشت: آخرین نسخه نرم‌افزاری این کار “سرای هشت” نام دارد که ۱۳ زیرسیستم ذیل آن تعریف شده و یکی از آنها بحث‌های شهرسازی است.
وی با اشاره به اینکه شهرداری قم به بسترهای دیگر هم نیاز داشت گفت: بر اساس همین نیاز در سال گذشته توسط معاونت برنامه‌ریزی و سازمان فناوری اطلاعات سامانه قمیار طراحی و آماده ارائه خدمات شد.
معاون شهرسازی معماری شهرداری قم افزود: در این سامانه ۴۲ خدمت در حوزه معاونت شهرسازی تعریف شده که ۳۲ خدمت در شهرداری‌های مناطق است.
به گفته وی تا کنون واگذاری سه خدمت مهم در حوزه شهرسازی صرفاً به سامانه نرم‌افزاری قمیار واگذار شده است و تنها از طریق این سامانه قابل ارائه است.
وی با بیان اینکه تا پایان خرداد تمام مراحل کمیسیون ماده صد الکترونیکی خواهد شد، افزود: تا امروز این پرونده‌ها به صورت فیزیکی به کمیسیون می‌آمد اما از پایان خرداد پرونده‌های فیزیکی حذف خواهد شد و امضاها هم به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد.
جانقربان با اشاره به اینکه ابلاغ آرای کمیسیون ماده صد هم به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد اضافه کرد: مباحث قانونی این موضوعات بررسی شده است تا مشکلی از حیث قانونی و حقوقی وجود نداشته باشد.
به گفته معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم، دفاعیه و اعتراضات کمیسیون ماده صد هم به صورت الکترونیکی از مردم اخذ خواهد شد.
وی همچنین به تفاهم‌نامه شهرداری قم و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قم اشاره کرد تا برخی خدمات بین این دو ارگان به صورت غیرحضوری انجام شود.
جانقربان با اشاره به اینکه یک سال است پروسه امضای مهندسان به صورت الکترونیکی انجام میشود افزود: در گذشته گزارش مهندسی ناظر هم به صورت فیزیکی ارائه می‌شد که این هم یک پروسه رفت و آمد داشت که این موضوع نیز حذف شد.
وی با اشاره به حذف تمام نقشه‌های فیزیکی در معاونت شهرسازی شهرداری قم اظهار داشت: در حال حاضر مردم نیازی برای مراجعه به نظام مهندسی و شهرداری ندارند. تولید و تهیه و کنترل نقشه در بستر الکترونیکی و بدون حضور مالکین انجام میشود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم، نقشه‌های کنترل شده در معاونت شهرسازی در مدت ۲۴ ساعت تایید شده و به نظام مهندسی ارسال میشود.
وی با اشاره به فعالیت سامانه نرم‌افزارس قمیار از ابتدای شیوع کرونا گفت: با کمک این سیستم مردم برای ثبت درخواست و تشکیل پرونده دیگر نیاز به مراجعه حضوری ندارند و از خانه، دفاتر پیشخوان، کافی‌نت‌ها و حتی از طریق دستگاه‌های تلفن همراه می‌توانند درخواست خود را ثبت کنند.
جانقربان با اشاره به وجود چهار درگاه برای ورود اطلاعات و ثبت درخواست پروانه ساختمانی اضافه کرد: در حال حاضر شهرداری‌های مناطق هم در این زمینه فعال هستند اما در آینده که مردم با این سیستم آشنا شدند به مرور این موضوع تغییر خواهد کرد.
وی با اشاره به خدمات سامانه قمیار به مردم قم گفت: این سامانه سیستم پشتیبان دارد و شهروندان هر سوال و ابهامی داشته باشند می‌توانند با تماس به پشتیبانی آن را برطرف کنند.
۲۴ خرداد ۱۳۹۹